Gelijkwaardig en gelijk: wat is het verschil?De begrippen 'gelijkwaardig' en 'gelijk' worden vaak door elkaar gebruikt, maar ze hebben subtiele verschillen in betekenis en gebruik. Wat zijn deze verschillen? En waarom is het zo belangrijk om een duidelijk onderscheid te maken? Je leest het in dit artikel!Wat betekent gelijk?'Gelijk' betekent dat twee of meer dingen hetzelfde zijn in eigenschappen, waarde of situatie. Bijvoorbeeld, twee getallen zoals 5 en 5 zijn gelijk omdat ze niet van elkaar verschillen of twee voorwerpen met exact dezelfde vorm, grootte of kleur.
Er is geen verschil en de waarde is hetzelfde
Wat betekent gelijkwaardig?"Gelijkwaardig" betekent dat twee of meer dingen niet precies hetzelfde hoeven te zijn, maar wel dezelfde waarde of betekenis hebben in een bepaalde situatie. Het gaat dus om het belang of de waarde, zelfs als er verschillen zijn. Bijvoorbeeld, twee verschillende functies in een bedrijf kunnen gelijkwaardig zijn omdat ze beide even belangrijk zijn voor het realiseren van omzet, ondanks ze verschillende taken en verantwoordelijkheden hebben.
Er zijn verschillen en de waarde is hetzelfde
Waarom is dit verschil zo belangrijk?Het verschil tussen gelijk en gelijkwaardig is belangrijk voor rechtvaardigheid. Gelijk betekent dat iedereen hetzelfde krijgt, terwijl gelijkwaardig betekent dat je rekening houdt met wat iemand echt nodig heeft. Dit zorgt ervoor dat iedereen op een eerlijke manier geholpen wordt, afhankelijk van hun situatie. Hieronder bespreek ik een aantal redenen waarom dit onderscheid erg belangrijk kan zijn.1. Rekening houden met de contextEen gelijke behandeling betekent dat iedereen op exact dezelfde manier wordt behandeld, wat kan helpen om directe ongelijkheden te vermijden. Bijvoorbeeld, als twee werknemers die exact hetzelfde werk uitvoeren ook exact hetzelfde salaris ontvangen. Helaas is dit in de realiteit niet altijd het geval!In sommige gevallen is een gelijkwaardige behandeling beter, bijvoorbeeld als mensen of situaties uniek zijn. Hierbij is een uniforme aanpak niet altijd eerlijk. Er is dan meer aandacht nodig voor persoonlijke omstandigheden en behoeften, zodat iedereen de ondersteuning en kansen krijgt die ze nodig hebben. Zo kan dit in het onderwijs bijvoorbeeld betekenen dat extra hulp wordt geboden aan leerlingen met unieke leerbehoeften. Door leerlingen niet op een gelijke manier te behandelen, krijgen ze juist wel een gelijkwaardige kans om te slagen. Er wordt hierbij dus juist wel gekeken naar de verschillen, om een gelijke kans te bieden!2. Het bevorderen van inclusie en diversiteitEen gelijke behandeling kan zorgen voor een "one size fits all" benadering die niet alle diversiteit en individuele behoeften erkent. Dit kan sommige groepen benadelen wanneer hun unieke omstandigheden niet worden meegenomen. Bijvoorbeeld wanneer de overheid communiceert in één taal of op één manier. Hierdoor worden mensen die een andere taal spreken, minder taalvaardig zijn of via gebarentaal communiceren, niet goed geïnformeerd of zelfs buitengesloten.Een gelijkwaardige behandeling houdt juist rekening met deze verschillen tussen mensen en hun situaties. Dit kan helpen om inclusie te bevorderen en ervoor te zorgen dat iedereen op een manier wordt ondersteund die hun unieke situatie respecteert. Wanneer de overheid bijvoorbeeld communiceert in meerdere talen, kunnen mensen met verschillende achtergronden, zoals migranten of anderstaligen, beter worden geïnformeerd en betrokken. Of door een gebarentolk in te schakelen. Hierdoor krijgen zij ook gelijke kansen om deel te nemen aan onze maatschappij.3. Oplossen van ongelijkheden op fundamenteel niveauEen gelijke behandeling kan helpen om directe, zichtbare ongelijkheden te verminderen. Bijvoorbeeld de regel dat op sommige scholen alle leerlingen hetzelfde uniform dragen. Hierdoor lijkt iedereen gelijk, maar toch pakt dit niet de diepere oorzaken aan, zoals discriminatie, vooroordelen, ongelijke toegang tot kansen of institutionele structuren die ongelijkheid in stand houden. Ook al lijkt iedereen gelijk, toch blijven de onderliggende problemen bestaan.Een gelijkwaardige behandeling kan helpen om ongelijkheden op een meer fundamenteel niveau aan te pakken. Door bijvoorbeeld rekening te houden met verschillen tussen leerlingen door maatwerk te bieden, zoals extra ondersteuning of aangepaste leermiddelen. Hierdoor krijgen ze gelijke kansen om succesvol te zijn, ongeacht hun startpositie of omstandigheden. Er worden dus aanpassingen gedaan die tegemoetkomen aan specifieke behoeften en omstandigheden, wat kan bijdragen aan een eerlijker resultaat op lange termijn.Door te begrijpen en toe te passen hoe beide benaderingen kunnen worden gebruikt, kunnen beleidsmakers, bedrijven en personen effectievere en eerlijkere strategieën ontwikkelen om gelijkwaardigheid te bevorderen. We zijn nou eenmaal niet allemaal gelijk, maar we verdienen wel gelijkwaardige kansen!